Mae’n cynnwys trais yn erbyn merched a genethod, cam-drin domestig, trais a thrais rhywiol, aflonyddu rhywiol, anffurfio organau cenhedlu benywod, trais ar sail anrhydedd, priodas dan orfod, stelcian, masnachu mewn pobl a mathau eraill o drais. Mae’n bwysig nodi y gall y pob rhyw fod yn ddioddefwyr a/neu’n gyflawnwyr cam-drin domestig a thrais rhywiol.

Enillydd: Arolygydd Claire McGrady o Heddlu Gogledd Cymru, sef arweinydd yr Heddlu ar Drais yn erbyn Merched a Genethod.

Roedd canol dinas Wrecsam yn fan problemus yng ngogledd Cymru o ran troseddau penodol o drais yn erbyn merched a genethod, yn pontio ar draws yr economi gyda’r nos o amgylch canol y ddinas lle’r oedd y cyhoedd yn teimlo’n anniogel. Arolygydd McGrady oedd cynrychiolydd arweiniol yr Heddlu a ddechreuodd ymgyrch o gydweithio, meithrin perthynas ac, yn y pen draw, ceisiadau llwyddiannus am arian. Gan arwain ar ddarparu hyfforddiant gwyliedyddion i holl eiddo trwyddedig yng nghanol y ddinas, lansio canolfan les Hafan y Dref sydd ar agor bob nos Wener a nos Sadwrn, Marsialiaid Strydoedd a phlismona ataliol, yn cynnwys rhaglenni ysgol, mae hyn oll wedi arwain at bresenoldeb gweladwy gwell a chynaliadwy o swyddogion. Mae hefyd yn ffordd i ymgysylltu â’r cyhoedd a delio gyda digwyddiadau wrth iddynt ddigwydd, fel achosion domestig a threfn gyhoeddus yng nghanol y ddinas, er mwyn atal a chanfod troseddau a chyfeirio pobl ddiamddiffyn at y lleoliadau cywir.

Cymeradwyaeth Uchel: Rhaglen Hyrwyddwyr Cymunedol Gorllewin Cymru, partneriaeth dan arweiniad Gwasanaethau Cam-drin Domestig Gorllewin Cymru, ochr yn ochr â Gwasanaeth Trais Domestig Calan, Threshold, Canolfan Argyfwng Teuluoedd Trefaldwyn a Gwasanaeth Cam-drin Domestig Sir Gâr.

Mae rhaglen addysgol Hyrwyddwyr Cymunedol yn codi ymwybyddiaeth o stelcian, aflonyddwch a throseddau casineb, gan weithio tuag at greu cymunedau mwy diogel, annog cyfranogwyr i ddod yn ‘Upstanders’ a rhoi gwybod am droseddau fel y bo’n briodol. Mae hyn wedi cael effaith gadarnhaol iawn ar gymunedau canolbarth a gorllewin Cymru, gyda mwy o ymwybyddiaeth a hyder i fynd i’r afael ag ymddygiad amhriodol, yn cynnwys yn ystod economi’r nos.