Cyfiawnder Adferol

Beth yw Cyfiawnder Adferol?

“Mae cyfiawnder adferol yn rhoi’r cyfle i ddioddefwr i gwrdd neu gyfathrebu gyda’u troseddwr i egluro effaith go iawn y drosedd – mae’n grymuso dioddefwyr drwy roi llais iddyn nhw. Mae hefyd yn gwneud troseddwyr yn atebol am yr hyn y maen nhw wedi’i wneud ac yn eu helpu i gymryd cyfrifoldeb ac i wneud iawn am hynny. Mae cyfiawnder adferol fel arfer yn cynnwys cynhadledd lle mae’r dioddefwr yn cwrdd â’r troseddwr wyneb yn wyneb. Weithiau nid cyfarfod wyneb yn wyneb yw’r ffordd orau ymlaen ac yn hytrach bydd y dioddefwr a’r troseddwr yn cyfathrebu drwy lythyrau, cyfweliadau wedi’u recordio neu ar fideo.”

Cyngor Cyfiawnder Adferol

Mae Cyfiawnder Adferol yn broses gwrthdyniadol sydd ar gael i’r holl ddioddefwyr o dan y Cod Ymarfer i Ddioddefwyr Trosedd (Cod Dioddefwyr) a gall fod yn rhan o’r Rhybuddio Amodol. Mae ymchwil wedi dangos ei fod yn cael effaith gadarnhaol ar leihau aildroseddu.

Mae mathau o Gyfiawnder Adferol yng Nghymru a Lloegr yn cynnwys:

• Prosesau cyfiawnder adferol uniongyrchol neu anuniongyrchol – y dioddefwr a’r troseddwr, dan arweiniad hwylusydd yn cyfathrebu gyda’i gilydd.
• Cynadledda cymunedol – i ddatrys ymddygiad gwrthgymdeithasol.
• Paneli Gorchymyn Atgyfeirio – pobl ifanc yn mynychu panel gyda staff Tîm Troseddu Ieuenctid a gwirfoddolwyr cymunedol i drafod eu troseddu.
• Cyfryngu – cefnogi pobl mewn anghydfod i ddod i gytundeb.

Sefydlwyd Y Grŵp Hollbleidiol Seneddol ar Gyfiawnder Adferol yn Ebrill 2021 i yrru trafodaethau trawsbleidiol ymlaen ar gyfiawnder adferol ac i godi ymwybyddiaeth am ei egwyddorion.