Profiad Niweidiol yn Ystod Plentyndod ac Amgylcheddau sy’n Ystyriol o Drawma

Beth yw Profiad Niweidiol yn Ystod Plentyndod ac Amgylcheddau sy’n Ystyriol o Drawma?

“Mae profiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn ddigwyddiadau trawmatig, yn arbennig y rhai hynny mewn plentyndod cynnar, sy’n effeithio iechyd a lles pobl yn sylweddol.

 

Mae’r profiadau yn amrywio o ddioddef camdriniaeth eiriol, feddyliol, rhywiol a chorfforol i fod wedi byw mewn aelwyd lle’r oedd trais domestig, cam-drin alcohol, rhieni wedi gwahanu neu gam-drin cyffuriau yn bresennol.”  Iechyd Cyhoeddus Cymru

Yn 2016 fe gyhoeddodd Iechyd Cyhoeddus Cymru’r astudiaeth gyntaf ar Brofiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod a oedd yn dangos pa mor eang oeddent a’u heffaith. Hefyd cynhyrchwyd ffeithluniau byr ganddynt i gefnogi’r adroddiadau llawn:

• Ffeithlun Profiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod a’u heffaith ar ymddygiadau niweidiol i iechyd ymhlith oedolion Cymru
• Ffeithlun Arolwg Profiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod Carcharorion

Hefyd roedd yna adroddiadau ar effaith lles meddyliol a digartrefedd.

Cafodd Canolbwynt Cymorth ACE ei sefydlu i gasglu’r holl wybodaeth a meithrin y sail dystiolaeth a’r arfer gorau yn ymwneud â Phrofiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod a’r ymateb iddynt.

Mae Comisiynydd Cenedlaethau’r Dyfodol Cymru yn datgan fod: “Atal a lliniaru effaith Profiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod yn thema drawsbynciol ac mae’n hanfodol i iechyd a lles cenedlaethau’r dyfodol.”

Mae Comisiynydd Plant Cymru, tra’n gefnogol i’r gwaith ar Brofiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod, hefyd wedi nodi ffactorau risg eraill y bydd angen eu gosod ochr yn ochr â Phrofiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod i sicrhau y caiff ymagwedd unigolyn cyfan ei mabwysiadu.

Nododd adolygiad Llywodraeth Cymru o Brofiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod: “Dylai ein hymagwedd tuag at godi ymwybyddiaeth o drallod yn ystod plentyndod gefnogi rhieni a dylai osgoi canlyniadau anfwriadol, fel stigma neu gynyddu ymyriadau statudol ataliadwy. Hefyd dylid osgoi canolbwyntio cul ar ymddygiadau rhieni yn unig. Mae atal profiadau niweidiol yn ystod plentyndod yn gofyn am roi sylw i’r cyd-destunau cymdeithasol ac economaidd ehangach o fywyd teuluol.”

Amgylcheddau sy’n Ystyriol o Drawma, Ymarfer sy’n Ystyriol o Drawma neu Amgylcheddau sy’n Ystyriol o Gyflwr Seicolegol yw’r ymateb i Brofiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod. Cynyddu gwytnwch unigolion a’r gymuned, atal Profiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod yn y dyfodol a lleihau effaith Profiadau Niweidiol yn Ystod Plentyndod.

Dywedodd Cymorth Cymru fod: “Amgylcheddau sy’n Ystyriol o Gyflwr Seicolegol yn ystyried gwneuthuriad seicolegol ei gyfranogwyr – y meddwl, emosiynau, personoliaethau a’r profiad o drawma yn y gorffennol – yn y ffordd y mae’n gweithredu.”