Cam-drin Pobl Hŷn

Beth yw Cam-drin Pobl Hŷn?

Cam-drin Pobl Hŷn yw un o’r dair elfen o dan Ddiogelu. Fodd bynnag caiff Oedolyn mewn Perygl a cham-drin pobl hŷn ei reoli ar y cyd o dan ddeddfwriaeth a Gweithdrefnau Diogelu Cymru.

“Cam-drin pobl hŷn yw gweithred unigol neu un a ailadroddir, neu ddiffyg gweithredu priodol, sy’n digwydd o fewn unrhyw berthynas lle mae yna ddisgwyl ymddiriedaeth, sy’n achosi niwed neu ofid i unigolyn hŷn. Mae’r math yma o drais yn cynnwys ymyrryd â hawliau dynol ac yn cynnwys camdriniaeth gorfforol, rhywiol, seicolegol ac emosiynol; camdriniaeth ariannol a materol; gadael, esgeuluso; a cholli urddas a pharch yn ddifrifol.”

Sefydliad Iechyd y Byd

Mae Cam-drin Pobl Hŷn yn gorwedd o fewn y maes Diogelu gyda’r holl fathau o gamdriniaeth yn bosibl. Fe all camfanteisio gan gynnwys meddiannu cartrefi pobl ddiamddiffyn i werthu cyffuriau fod yn rhan o hyn (gweler camfanteisio yn droseddol). Yn ôl y Llinell Gymorth Gofal Cenedlaethol mae dros hanner miliwn o bobl hŷn yn profi camdriniaeth yn eu herbyn yn y DU, yn aml gan bobl y maent yn ymddiried ynddynt fel ffrindiau neu berthnasau, gyda merched dros 70 oed sy’n ddibynnol, bregus ac unig yn cael eu gweld fel unigolion sy’n hynod o agored i’r ffurf hwn o gamdriniaeth. Maent yn mynd ymlaen i ddweud fod disgwyliad o ymddiriedaeth sydd wedi ei feithrin gydag unigolyn hŷn sydd wedyn yn cael ei dorri yn greiddiol i hyn.

Tra gall pob ffurf o gamdriniaeth ddigwydd i’r rhai sy’n hŷn, mae Llywodraeth y DU wedi nodi’n benodol bum ffurf benodol o gamdriniaeth:

• Esgeulustod: peidio â gofalu am rywun yn briodol
• Dwyn drwy ffugio: rhoi pwysau ar rywun i roi arian neu eiddo i ffwrdd, gan gynnwys newid Ewyllysiau
• Seicolegol: bygythiadau, aflonyddu, gall gynnwys gorfodi rhywun i fyw lle nad ydynt eisiau byw
• Corfforol: trais
• Rhywiol

Mae Hourglass (cyn hynny Action on Elder Abuse) yn nodi fod “camdriniaeth yn unrhyw weithred sy’n ymyrryd â hawliau dynol neu sifil unigolyn. Gall fod mewn sawl ffurf a gall gynnwys nifer o ffactorau”. Maent yn rhestru’r mathau o gamdriniaeth fel ariannol, rhywiol, seicolegol, corfforol, camdriniaeth ddomestig ac esgeulustod. Gellir cysylltu nifer o’r rhain gyda phynciau eraill yr ymdrinnir â hwy ar y wefan hon.

“Gall camdriniaeth ddigwydd fel gweithred ddigymell pan fo’r troseddwr yn cymryd mantais o sefyllfa, neu fel weithred bwriadol ac wedi ei gynllunio. Yn sylfaenol mae’r ffurfiau hyn o drosedd yn deillio o ba mor agored i niwed yw pobl hŷn neu sut y maent yn ymddangos felly.” Hourglass

Mae Comisiynydd Pobl Hŷn Cymru wedi nodi atal cam-drin pobl hŷn fel un o’r prif flaenoriaethau, gan gynnwys sefydlu Grŵp Gweithredu ar Gamdriniaeth.