Diogelwch yn y Cartref

Beth yw Diogelwch yn y Cartref?

Mae diogelwch yn y cartref yn cyfeirio at ymwybyddiaeth ac addysgu am risg a pheryglon posibl o fewn ac o amgylch y cartref a all achosi niwed corfforol, anaf neu hyd yn oed farwolaeth i’r sawl sy’n byw yn ac o amgylch strwythur ffisegol y tŷ. Mae’n cynnwys lliniaru neu atal peryglon diangen drwy brofi, ymchwilio a derbyn safonau cymwysiadau ac arferion.

Rhai o’r peryglon i fod yn barod amdanynt:

• Cwympiadau: gwiriadau lliniaru ar gyfer peryglon baglu, gosod canllawiau a sicrhau mynediad hawdd i ffynonellau golau.
• Tanau: lliniaru rheolaeth fflamau noeth mewn ffyrdd diogel, peidiwch â choginio o dan ddylanwad sylweddau, peidiwch â gorlwytho socedi plygiau a gosod larymau mwg ar bob lefel yn y cartref.
• carbon monocsid: cael monitor carbon monocsid ar bob llawr gyda boeler nwy neu dân.
• Tagu: lliniaru cadw eitemau bach oddi wrth blant bach, bwyta bwyd yn araf gan sicrhau cnoi ac ymateb cymorth cyntaf.
• Toriadau: lliniaru drwy gadw cyllyll yn ddiogel ac allan o’r ffordd, edrych am eitemau eraill sy’n gallu achosi toriadau fel papur, caniau, gwydr a chardfwrdd, dysgu sut i edrych ar ôl toriad. Os yw’n ddrwg, ewch i’r adran damweiniau ac achosion brys agosaf neu gofynnwch am gyngor meddygol arall.
• Gwenwyn: lliniaru drwy wybod pa eitemau sydd yn y tŷ neu’r ardd sy’n wenwynig, cadw draw oddi wrth blant neu oedolion mewn perygl. Storio meddyginiaeth yn gywir, cadw paent allan o gyrraedd, sicrhau bod holl gemegion yn ddiogel a chadw cynnyrch glendid personol a chadw glanedydd a chynnyrch cannu dan glo.
• Crogi: lliniaru drwy gadw, torri neu symud cortyn ar ffenestri fel bleind a llenni a all fod yn berygl crogi i blant bach.
• Boddi: lliniaru drwy gadw bwcedi, os oes yna bwll neu bwll nofio peidiwch â chaniatáu i blentyn bach chwarae allan heb oruchwyliaeth. Cadw golwg ar blant bach yn y baddon.
• Llosgiadau: lliniaru drwy roi peiriant golchi llestri ar glo clicied, defnyddio llosgwyr cefn ar hob, ychwanegu gorchudd nobyn stôf, defnyddio sgrin diogelwch o amgylch tân, sicrhau nad yw’r tegell o fewn cyrraedd a bod yn ofalus ble rhoddir potiau a hambyrddau poeth allan o’r popty. Peidiwch byth â gadael plant ac oedolion mewn perygl gyda fflamau noeth.
• Mygu: i liniaru cadwch fagiau plastig allan o gyrraedd plant ac oedolion sydd mewn perygl a all o bosibl eu rhoi dros eu pen gan achosi iddynt fygu.

“Mwy na 14,000 o bobl yn cael damweiniau ar draws y DU bob blwyddyn gyda miloedd mwy yn dioddef anafiadau, llawer yn newid bywyd ac yn lladd.” RoSPA

Mae anafiadau yn y cartref yn cael eu diffinio fel anafiadau anfwriadol sy’n digwydd yn ac o amgylch y cartref.  Os ydynt yn anafiadau bwriadol yna maent naill ai yn gam-drin domestig, cam-drin plant neu gam-drin oedolion.

Yn ogystal, mae yna ddiogelwch cartref sy’n ymwneud â chadw’r tŷ a’r meddianwyr yn ddiogel. Y prif ddulliau ar gyfer hyn yw drwy gloeon ar gyfer cartrefi a drysau, caledu targedau ble mae yna risg o gam-drin domestig a mesurau diogelwch personol eraill.

Mae rheoliadau adeiladu tai hefyd yn dod o dan y gofynion diogelwch cartref.

Yn yr Haf 2021 roedd Llywodraeth Cymru wedi cyhoeddi Cam 1 o Gronfa Diogelwch Adeiladau Cymru. Mae hyn yn darparu arian grant ar gyfer arolygon diogelwch tân. Bydd yr arolygon diogelwch tân yn nodi pa fesurau a chamau sy’n ofynnol i wneud adeiladau aml-breswyl yn ddiogel fel y gellir diogelu bywydau ac eiddo os bydd yna dân. Bydd y canfyddiadau o arolwg diogelwch tân yn llywio creu “Pasbort Adeiladu – Diogelwch Tân”. Er mai’r flaenoriaeth gyntaf fydd adeiladau preswyl uchel, bydd yr arian grant hwn hefyd ar gael ar gyfer adeiladau amlfeddiant canolig hefyd (11m+). Bydd y cynllun yn agored ar gyfer datganiadau o ddiddordeb gan unigolion cyfrifol/perchnogion tai/cwmnïau rheoli o’r Hydref 2021.